Đội Máy tính cũ – Tri thức mới được thành lập vào năm 2008 trong chiến dịch Mùa hè Xanh do Đoàn Trường ĐH Công nghệ Thông tin triển khai. Thực tế ý tưởng thành lập đội đã được nhen nhóm từ phong trào dạy tin học và quyên góp máy tính cũ cho thanh niên công nhân, được Đoàn Trung tâm Phát triển Công nghệ Thông tin (tiền thân của Đoàn Trường ĐH Công nghệ Thông tin) vận hành từ năm 2004. Đến tháng 4/2024, đội được chính thức công nhận là một đơn vị trực thuộc Đoàn Trường ĐH Công nghệ Thông tin. Địa điểm sinh hoạt của đội là phòng D105, tòa nhà D của Trường.
Thời gian đầu, đội chỉ có khoảng hơn 20 thành viên, chủ yếu là sinh viên Khoa Kỹ thuật Máy tính. Hiện nay, quy mô của đội đã được mở rộng với 35 thành viên, 20 cộng tác viên đến từ nhiều khoa trong Trường ĐH Công nghệ Thông tin và các trường đại học ở TP.HCM như Trường ĐH Kinh tế – Luật, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM và Trường ĐH Công nghệ TP.HCM.
Theo Đội trưởng Phạm Anh Nguyên – sinh viên năm thứ 2, Khoa Kỹ thuật Máy tính, Trường ĐH Công nghệ Thông tin, ban điều hành nắm vai trò chủ chốt trong hoạt động của đội, đồng thời hướng dẫn, hỗ trợ các thành viên khác. Trong đó, đội trưởng, đội phó có nhiệm vụ quản lý, một số thành viên phụ trách truyền thông, nội dung, hậu cần và 5 kỹ thuật viên đảm nhận việc tập huấn sửa máy tính cho các thành viên còn lại trong đội.
Trong 16 năm hoạt động, đội gặp một số khó khăn như phòng sinh hoạt nóng, thường bị dột khi trời mưa và một số thành viên mới chưa vững chuyên môn, có thể gây hư hỏng một vài linh kiện. Đội đã khắc phục khó khăn này bằng cách thường xuyên tổ chức những buổi tập huấn về kỹ thuật cho các thành viên.
Đồng thời, đội cũng đặt ra những tiêu chí cụ thể trong việc tuyển thành viên. “Tiêu chí quan trọng nhất để tham gia đội là có sự hiểu biết về máy tính cùng các kỹ thuật sửa chữa cơ bản. Tụi mình cũng mong muốn kết nối với những bạn vui vẻ, hòa đồng, sẵn sàng học hỏi và sắp xếp được thời gian cho các hoạt động của đội” – Anh Nguyên cho hay.
Mỗi năm, đội sẽ có 3 đợt tuyển thành viên, cộng tác viên vào dịp Xuân Tình nguyện, Mùa hè Xanh và tháng 11. Thông thường, số lượng mỗi đợt tuyển là từ 15-20 người. Sinh viên muốn tham gia đội mà bỏ đợt tuyển, đội sẽ trao cơ hội làm cộng tác viên. Nếu hăng hái và có nhiều đóng góp, các cộng tác viên có thể trở thành thành viên chính thức.
Sau hai năm gắn bó, Anh Nguyên nhận thấy đội là một môi trường sinh hoạt gần gũi, đem lại nhiều giá trị cho các thành viên từ tri thức đến các mối quan hệ. Chẳng hạn, sau mỗi buổi học, mọi người trong đội có thể cùng nhau ăn trưa, trò chuyện hoặc trao đổi, giúp đỡ lẫn nhau về những vấn đề trong học tập, cuộc sống. Bên cạnh đó, các thành viên của đội cũng được trang bị các kiến thức về máy tính, cách sửa chữa máy tính, cài đặt phần mềm…
Nguyên bày tỏ: “Trong quá trình hoạt động, tụi mình đi đến nhiều nơi, gặp nhiều người có hoàn cảnh khó khăn, tầm nhìn và trái tim đều được mở rộng, từ đó có thêm động lực để nỗ lực hơn mỗi ngày. Qua mỗi chuyến đi, các thành viên cũng trở nên thân thiết với nhau hơn, nhờ vậy mà mọi hoạt động của đội cũng được duy trì một cách suôn sẻ, nhịp nhàng”.
Có lẽ chính sự gắn kết này đã khiến các cựu thành viên vẫn muốn gắn bó với đội. Kể cả sau tốt nghiệp, họ vẫn thường xuyên dành thời gian ghé đến phòng sinh hoạt chung để giao lưu, hướng dẫn các thành viên cách sửa chữa máy tính hay những bài tập trên trường.
Hoạt động chính của Đội Máy tính cũ – Tri thức mới là thu gom, sửa chữa và trao laptop, máy tính để bàn cùng các thiết bị công nghệ cũ đã qua phục hồi đến các địa phương có nhu cầu.
Các công ty, nhà hảo tâm sẽ liên hệ với đội để quyên góp máy tính, linh kiện cũ. Nếu số lượng máy cần thu gom quá lớn, đội sẽ phải thuê xe để vận chuyển. Đồ thu về chủ yếu là máy tính hỏng bàn phím, RAM, bo mạch chủ… cùng các linh kiện như bàn phím, chuột.
Sau bước thu gom, đội sẽ kiểm tra, sửa chữa, thay thế những linh kiện hư hỏng và lắp ráp vào những máy cũ để biến chúng thành một bộ máy tính hoàn chỉnh. Linh kiện còn dư sẽ được bảo quản cẩn thận để sử dụng cho các mục đích khác.
Đa phần, để vừa sửa chữa, lắp ráp, vừa cài đặt phần cứng, phần mềm cho một máy tính để bàn đội sẽ mất khoảng 2-3 tiếng. Nhất là sửa laptop sẽ mất nhiều thời gian, tiền bạc hơn do cần đảm bảo sự tỉ mỉ, cẩn thận trong quá trình tháo lắp, bảo dưỡng và hay phải mua thêm linh kiện.
Để có chi phí mua linh kiện, đội đã gây quỹ thông qua việc bán móc khóa làm từ RAM hỏng, nguồn tài trợ của Văn phòng Đoàn Trường ĐH Công nghệ Thông tin và các nhà hảo tâm.
Tính đến nay, đội đã trao hơn 500 máy tính cho nhiều địa phương, chủ yếu là các tỉnh thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (Trà Vinh, Tiền Giang, Cà Mau, Bến Tre…), Đông Nam bộ (Bình Phước, Tây Ninh…), Tây nguyên (Đắk Lắk, Đắk Nông…).
Những chiếc máy tính này đã mang lại nhiều giá trị cho cộng đồng như đóng góp vào không gian đọc sách cho trẻ em tại thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang, phòng máy tính hỗ trợ công tác dịch vụ công trực tuyến tại huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước…
Anh Nguyên chia sẻ, đội sẽ tự tìm kiếm địa phương nào cần tặng máy tính hoặc tham khảo đề xuất của Đoàn Trường, nhận lời nhờ hỗ trợ của địa phương. Gần đây nhất là lần huy động đóng góp máy tính cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại Trường THPT số 2 Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
Ông Ngô Minh Thành – Hiệu phó Trường THPT số 2 Mộ Đức, cho biết: “Tháng 3/2024, Đội Máy tính cũ – Tri thức mới đã trao cho 5 học sinh có hoàn cảnh khó khăn ở trường chúng tôi 5 chiếc máy tính thông qua sự kết nối của em Đặng Quỳnh Duyên là thành viên của đội và cũng là cựu học sinh của trường. Món quà này thực sự ý nghĩa đối với những em học sinh nghèo hiếu học”.
Trao máy tính và cơ hội tiếp cận tri thức đến mọi miền, các thành viên của đội đồng thời nhận lại niềm hạnh phúc khi chứng kiến công sức mình bỏ ra có thể đem lại giá trị cho cộng đồng.
Tuy nhiên, không phải hành trình nào cũng thuận lợi. Đặc biệt, khi máy được trao đến những vùng sâu vùng xa, đội sẽ không thể đến sửa chữa trực tiếp nếu máy gặp trục trặc. Để hạn chế tối đa sự cố, khi đi xa, đội luôn phải chuẩn bị dư 1-2 máy tính để tránh hư hỏng trong quá trình vận chuyển, lắp ráp, sử dụng thử.
Đóng góp tích cực trong 16 năm qua, Đội Máy tính cũ – Tri thức mới đã nhận được rất nhiều giấy khen, lời cảm ơn từ các đơn vị, địa phương và Đoàn Trường ĐH Công nghệ Thông tin. Năm 2014, đội còn nhận được danh hiệu Hồ Hảo Hớn của Thành Đoàn TP.HCM cho mô hình giải pháp tiêu biểu trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên.
Trong tương lai, đội sẽ gửi hồ sơ xin tài trợ đến nhiều công ty, nhà hảo tâm hơn nữa để có thể duy trì quỹ máy một cách ổn định, lâu dài.
Mọi thông tin chi tiết xem tại: https://megastory.vnuhcm.edu.vn/doi-may-tinh-cu-tri-thuc-moi-16-nam-mang-tri-thuc-den-moi-mien/
Hạ Băng - Cộng tác viên Truyền thông Trường Đại học Công nghệ Thông tin
